Туған телеңде белеү донъяға ҡарашты киңәйтә

Планетала ике аҙна эсендә бер телдең юҡҡа сығыуына ышанаһығыҙмы? Башҡа һыймаҫлыҡ хәбәр бит! Йөҙ, илле, улай ғына ла түгел, хатта ун, биш кеше генә аралашҡан телдәр бар. Уларҙың киләсәген кем хәстәрләргә тейеш?

Өфөлә Рәсәй Президенты ҡара­мағындағы Гражданлыҡ йәмғиәтен үҫтереү һәм кеше хоҡуҡтарын яҡлау буйынса советтың күсмә ултырышы булды. Уның сиктәрендә “Торатау” конгресс-холында Рәсәйҙәге Аҫаба халыҡтарҙың халыҡ-ара телдәр йылына арналған “Башҡортостан халыҡ­тары телдәре – республиканың милли ҡаҙанышы” тигән форум ойошторолдо.

Сара балаларҙың сағыу сығышы менән башланды – кескәйҙәр ҡат­нашыусыларҙы ун телдә сәләмләне.

Башҡортостан Башлығы хакимиә­тенең Ижтимағи-сәйәси үҫеш ида­ралығының милли сәйәсәтте тор­мошҡа ашырыу бүлеге мөдире Ришат Сабитов сарала ҡатна­шыусы­ларға республикабыҙ етәкселегенең сәләмен еткерҙе.

– 2019 йыл барыбыҙ өсөн дә иҫтәлекле – ул Башҡортостандың 100 йыллығы менән бәйле, – тине Ришат Хажиғәле улы. – Бынан тыш, быйыл арҙаҡлы шәхес Мостай Кәримдең тыуыуына 100 йыл тулыуҙы ла билдәләйәсәкбеҙ.

Ханты-Манси ҡалаһында ойош­торолған “Рәсәйҙә аҫаба халыҡ­тарҙың телдәре йылы” халыҡ-ара форумында ил Президенты Владимир Путин ҡат­нашты. “Аҫаба халыҡтарҙың теле, күркәм йолалары, ғөрөф-ғәҙәттәре, хужалыҡ тәртибе – беҙҙең дөйөм ҡаҙа­нышыбыҙ, улар Рәсәйҙең мә­ҙә­ни, этник күп төр­лөлөгөн һәм төп бай­лы­ғын тәшкил итә”, – тип Ришат Сабитов Владимир Влади­мирович­тың сығышынан өҙөк килтерҙе.

Рәсәй Президенты ҡарамағын­дағы Гражданлыҡ йәмғиәтен үҫтереү һәм кеше хоҡуҡтарын яҡлау буйынса совет ағзаһы Андрей Бабушкин Википедиянан асып башҡорттар һәм эстондар, һәр береһе тураһында күпме мәҡәлә барлығын белешкән. Башҡорттар эстондарға ҡарағанда халыҡ һаны буйынса күпселекте тәшкил итһә лә, яҙмаларҙың аҙ булыуы уны аптырашта ҡалдырған.

Был нимә тураһында һөйләй? Башҡорт теле һағында үҙебеҙ тормаһаҡ, кем уны хәстәрләр? Уны үҫтереү һәм байытыуға һәр беребеҙ тамсылай булһа ла өлөш индерергә тейешбеҙ бит.

– Бөгөн туған телдәрҙе белеү – кешелек донъяһының талабы, сөнки үҙ телеңдә һөйләшә, яҙа, аралаша, уҡый белеү хәҙерге ваҡытта мә­ҙәниәтле, интеллигент, ҡыҫҡаһы, замана йәш кешеһенең визит кар­точкаһы булырға тейеш, – тине Рәсәй Дәүләт Думаһы депутаты, Баш­ҡортостан халыҡтары ассам­блея­һы советы рәйесе Зөһрә Рәхмәтуллина.

Башҡортостан – халыҡ-ара дуҫ­лыҡ тәңгәлендә бүтәндәргә өлгө. Белем усаҡтарында туған телдәрҙә уҡытыу ойошторолған, балалар туған телен өйрәнә, был йәһәттән бер нин­дәй ҙә ҡаршылыҡтар юҡ. Респуб­ликабыҙҙа бер нисә телдә гәзит-журналдар баҫыла, милли матбуғат үҫеш кисерә.

Башҡортостанда Башҡорт телен һаҡлау һәм үҫтереү буйынса фонд төҙөлдө, Башҡортостан Башлығының гранты булдырылды. Туған теле­беҙҙе өйрәнеү буйынса һәр яҡлап та шарттар тыуҙырылған. Мөм­кинлектәрҙе тулыһынса фай­ҙала­нырға ғына кәрәк.

http://bashgazet.ru/bashkir/36867-tuan-telede-bele-donjaa-arashty-kijt.html