Хәйҙәр Вәлиев: “Беҙҙең бурыс - һайлауҙарҙы лайыҡлы үткәреү”

Башҡортостан Республикаһы Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтайға 110 депутат инә.

Алда торған Башҡортостан Республикаһы Дәүләт Йыйылышы-Ҡоролтай депутаттарын һайлау тураһында Башҡортостан Республикаһы Үҙәк һайлау комиссияһы рәйесе Х. А. Вәлиев һөйләй.

- Хәйҙәр Арыҫлан улы, быйыл март айында ил Президентын һайланыҡ – республикала һайлау системаһы үҫеше йәһәтенән уларҙың төп һөҙөмтәһе ниндәй?

- Иң элек һайлауҙы ойоштороуҙың яңы кимәлен билдәләп үтергә кәрәк. Мәҫәлән, илебеҙҙә беренсе тапҡыр ҡулланылған “Мобиль һайлаусы” механизмы ярҙамында республикабыҙҙың 130 меңдән ашыу гражданины һайлау көндө булған урыны буйынса тауыш бирә алды. Участка һайлау комиссияларының йомғаҡлау протоколдарында QR-кодировкалау технологияһын ҡулланыу йәнә бер яңылыҡ булды.Тауыш биреү процесының ғәҙеллеген бик күп күҙәтеүселәр күҙәтте. Быларҙың барыһы ла граждандарҙың һайлау системаһына һәм һайлау йомғаҡтарына ышанысын арттырҙы.

- Һис шикһеҙ, һайлауға әҙерлек осоронда һәм тауыш биреү көнөндәге мөрәжәғәттәрҙе анализлау һөҙөмтәләре буйынса ла билдәле бер нәтижә яһалғандыр?

- Рәсәй Федерацияһы Президентын һайлау кампанияһы барышында Үҙәк һайлау комиссияһына 178 мөрәжәғәт булды.Уларҙың барыһы ла закон тарафынан билдәләнгән ваҡытта ҡаралды, алты осраҡта ялыуҙар нигеҙле тип табылды. Беҙ хаталарға һәм етешһеҙлектәргә ентекле анализ яһаныҡ, уның һөҙөмтәләре эшлекле кәңәшмәләрҙә һәм семинарҙарҙа ҡаралды.

- Закон боҙоусыларға ҡарата ниндәй саралар ҡулланылды?

- Тикшереүҙәр һөҙөмтәләре буйынса ғәйепле кешеләргә ҡарата административ саралар ҡулланылды, участка һайлау комиссияларының хәл иткес тауыш биреү хоҡуғына эйә биш ағзаһы үҙ вәкәләттәрен ҡалдырҙы һәм яңы төҙөлгән комиссиялар составына инмәне. Шуны билдәләп үтергә теләйем, йыш ҡына тауыш биреү көнөндә көсргәнешле эш ритмына бәйле килеп тыуған айырым закон боҙоу осраҡтары участка комиссияләры эшмәкәрлегенең дөйөм йомғаҡтарына бер ниндәй ҙә йоғонто яһаманы. Форсаттан файҙаланып, республиканың Үҙәк һайлау комиссиясеһы исеменән Рәсәй Президентын һайлауға әҙерлек һәм уларҙы үткәреүҙә фиҙакәр эшләгәндәре өсөн бөтә кимәлдәге һайлау комиссиялары ағзаларына ҙур рәхмәт белдерәм.

- Быйыл май аҙағында республиканың Дәүләт Йыйылышы һайлау тураһындағы төбәк ҡануниәтенә үҙгәрештәр индерҙе - был нәмәгә бәйле?

- Башҡортостан Республикаһының Һайлау тураһындағы кодексына үҙгәрештәр индереү уның положениеларын федераль ҡануниәткә тап килтереү кәрәклегенә бәйле. Мәҫәлән, республика кимәлендәге һайлауҙа тауыш биреү көнөндә йәшәгән урынынан ситтә буласаҡ граждандар өсөн һайлау хоҡуҡтарын тормошҡа ашырыуҙың яңы тәртибе индерелде. Кандидаттарҙы, ҡултамғалар ҡуйыу ҡағыҙҙарындағы кандидаттар исемлеген хуплағанда гражданиндың йәшәгән урыны буйынса адресын күрһәтеүгә талаптар йомшарҙы.

- Алтынсы саҡырылыш Башҡортостан Республикаһы Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтай нисек формалашасаҡ?

Башҡортостан Республикаһы Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтайға 110 депутат инә. Уларҙың яртыһы – бер мандатлы округтар, еңеүсе кандидат башҡаларға ҡарағанда иң күп тауыш йыйырға тейеш, ҡалған 55-е берҙәм һайлау округы буйынса һайлана.

- Яҡын арала беҙҙе һайлау кампанияһының ниндәй ваҡиғалары көтә?

- Партиялар өсөн һайлау кампанияһы кандидаттар исемлектәрен күрһәтеүгә бәйле конференциялар, йыйылыштар үткәреүҙән башлана. Был этап 30 көн дауам итә. Ҡануниәт үҙен-үҙе күрһәткән кандидаттарҙы һәм бер мандатлы округтарҙағы партияларҙан кандидаттар күрһәтеү өсөн дә шунса уҡ ваҡыт бүлә. Кандидаттар исемлектәрен күрһәткән партияларға, уларҙың бер мандатлы округтарҙағы кандидаттарына һәм үҙен-үҙе күрһәтеү тәртибендә һайлауҙа ҡатнашыусыларға үҙҙәрен хуплау өсөн һайлаусыларҙың ҡултамғаларын йыйырға кәрәк буласаҡ. Ҡануниәткә ярашлы, айырым партиялар ҡултамғалар йыйыуҙан азат ителә, уларҙың исемлеге республиканың Үҙәк һайлау комиссияһы сайтында урынлаштырылған.

- 2018 йылдың 9 сентябрендә һайлауҙарҙы ойоштороусылар алдында ниндәй бурыстар тора?

- Һайлау һөҙөмтәләре шик тыуҙырмаһын өсөн ул ҡануниәткә һәм демократик принциптарға ҡәтғи тура килтереп үткәрелергә тейеш. Башҡа бурыстарға килгәндә иһә, легитим һайлауҙар үткәреүҙең мөһим шарттарының береһе - һайлау комиссиялары ағзаларының профессионализмы. Беҙ быға айырым иғтибар бүләбез һәм бөгөн уларҙы әүҙем уҡытыу менән шөғөлләнәбеҙ. Шулай уҡ барлыҡ кимәлдәге комиссиялар һайлау тураһында мәғлүмәтте граждандарға еткереү өсөн бар тырышлығын һалыр һәм 2018 йылдың 9 сентябрендә һайлаусылар аңлы рәүештә тауыш бирһен өсөн бөтә шарттарҙы ла тыуҙырыр, тип уйлайбыҙ.

Рәйлә ШАФИҠОВА,

территориаль һайлау комиссияһы рәйесе:

Был һайлау кампанияһын участка һайлау комиссиялары яңы составта башлаясаҡ, унда хәл иткес тауыш биреү хоҡуғына эйә 384 ағза иҫәпләнә. Комиссиялар биш йылға ойошторолдо. Һайлау участкалары һаны һаҡланды, улар элеккесә – 49, ҡайһы берҙәренең генә адрестары үҙгәрҙе (участкалар исемлеге “Әлшәй хәбәрҙәре” гәзитендә баҫыласаҡ).

Участка комиссия ағзалары “Берҙәм Рәсәй” (49 кеше), “КПРФ” (49), ЛДПР (49), “Рәсәй патриоттары” (49), “Ғәҙел Рәсәй” (49), “Пенсионерҙар партияһы социаль ғәҙеллек өсөн” (33) сәйәси партияларының урындағы һәм төбәк бүлексәләре тәҡдимдәре буйынса билдәләнде. Эшләгән һәм йәшәгән урындар буйынса үткән йыйылыштарҙа һайлаусылар - 65, муниципаль берәмектәрҙең вәкиллекле органдары - 41 кеше тәҡдим итте.

Шуныһы ҡыуаныслы, һайлауҙы ойоштороусыларҙың күбеһе, һандар теле менән әйткәндә – 334 кеше, һайлау комиссияларында эшләү тәжрибәһенә эйә, участка һайлау комиссияларының 144 ағзаһы юғары белемле. Ете участка комиссияһында яңы рәйестәр эшләйәсәк, шулай уҡ 18 рәйес урынбаҫары һәм 15 секретарь яңынан һайланды.

Район территориаль һайлау комиссияһы һәм 49 участка һайлау комиссиялары алдында республиканың юғары закондар сығарыу органына һайлауҙарға әҙерләнеү һәм ошо мөһим ваҡиғаны ҡануниәткә ярашлы, асыҡ һәм ғәҙел үткәреү бурысы тора

Читайте нас:

Телефон

8-34754 (2-34-45)

Электрон почта

[email protected]

Адресы

452122, Альшеевский район, с. Раевский, ул. Кирова, 3

Реклама хеҙмәте

8-34754( 2-34-46)

Редакция

8-34754 (2-34-49

Кадрҙар бүлеге

8-34754 (2-34-47)